नेपालका हिमाली क्षेत्रहरूमा जलवायु परिवर्तनका कारण ग्लेशियरहरूको पग्लने प्रक्रिया तीव्र भइरहेको छ। यसको परिणामस्वरूप, हिमनदी तालहरूको आकार र भोल्युममा वृद्धि हुँदै गएको छ। जसले ग्लेशियर ताल विस्फोटको जोखिमलाई बढाएको छ। हिमनदी विस्फोट भनेको तालको बाँध भाँचिएर अचानक ठूलो मात्रामा पानीको बहाव वृद्धि हुनु हो ।, जसले तलका गाउँको नदी किनारका बस्तीहरूमा विनाशकारी बाढी ल्याउन सक्छ।
नेपालका विभिन्न स्थानहरूमा हिमनदी विस्फोटका घटनाहरू घटिरहेका छन्। उदाहरणका लागि, २०२४ को अगस्ट महिनामा सोलुखुम्बु जिल्लाको थामे गाउँमा हिमनदी विस्फोटका कारण १४ वटा संरचनाहरू नष्ट भएका थिए। जसमा एक विद्यालय, एक स्वास्थ्य चौकी, पाँच होटल र सात घरहरू समावेश थिए। यस घटनामा १३५ जना विस्थापित भए र थामे गाउँको नदी किनारका क्षेत्रहरू पिडा र शोकले भरिए।
यसका अतिरिक्त, २०२५ को जुलाई महिनामा तिब्बतको एक हिमनदी तालको पानीको बहावका कारण भोटेकोशी नदीमा बाढी आएको थियो, जसमा कम्तीमा ९ जनाको मृत्यु भएको थियो र ३० भन्दा बढी व्यक्ति बेपत्ता भएका थिए। यस घटनाले चीन र नेपाल बीचको मित्रता पुललाई समेत नष्ट गरिदिएको थियो, जसले दुवै देशका बीचको व्यापार र यातायातमा अवरोध पुर्याएको छ।
नेपालमा ताल विस्फोटका जोखिमहरू बढिरहेका छन् ।, जसका कारण स्थानीय बस्तीहरू, कृषि क्षेत्र र आधारभूत पूर्वाधारहरूमा ठूलो क्षति हुनसक्छ। यस समस्यालाई समाधान गर्नका लागि जलवायु परिवर्तनका प्रभावलाई कम गर्न, हिमनदी तालहरूको निगरानी प्रणालीलाई सुदृढ गर्न र समुदायलाई सचेत गराउने कार्यक्रमहरू आवश्यक छन्।
नेपालमा ग्लेशियर तालको विस्फोट एक गम्भीर समस्या बनेको छ, जसका कारण जनजीवन र सम्पत्ति दुवैमा जोखिम बढेको छ। यसलाई नियन्त्रण गर्नका लागि राष्ट्रिय र अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा समन्वय र प्रयास आवश्यक छ।
प्रतिक्रिया