प्रदूषण व्यापक रुपमा फैलिएको छ । चाहे जमिन होस् चाहे पानी हावा प्रदुषण नै किन नहोुस् प्रदुषणले सिमा नाघिसकेको छ । मानव स्वास्थ्य प्रत्यक्ष रुपमा खतराको घेराभित्र बाचिरहेको छ । हामीले सास फेर्ने हावा, हामीले पिउने पानी र हामी बस्ने जमिनमा विभिन्न प्रकारका प्रदूषण पाइन्छ ।
काठमाण्डौं
स्विट्जरल्याण्डको वायु प्रदूषण मापन गर्ने संस्था आइक्यू एयरका अनुसार काठमाडौं विश्वकै प्रदूषित सहर बनेको छ । आइक्यू एयरले काठमाडौंको वायु गुणस्तर सूचकाङ्क १५४ रहेको बताएको छ भने वायु प्रदूषणको स्तरमा भारतको कोलकाता सहर दोस्रो स्थानमा छ ।
भुटान
भुटानको हावाको गुणस्तर असुरक्षित मानिन्छ । सबैभन्दा भर्खरको तथ्याङ्कले देशको एःद्द को वार्षिक औसत एकाग्रतालाई संकेत गर्दछ। ५ भनेको ३८ µनरmघ हो जुन सिफारिस गरिएको अधिकतम १० µनरmघ नाघ्छ
भारत
सन २०१९ मा, विश्वव्यापी सर्वेक्षणको एक भागको रूपमा, यो पत्ता लाग्यो किसबैभन्दा प्रदूषित ३० वटा शहरहरू मध्ये भारत २१ ऋौ स्थानमा मा थियो । र यसले आइक्युर डट कम द्वारा प्रकाशित तथ्याङ्क अनुसार, एक देशको रूपमा भारतको रैंकिंग पाँचौ औं स्थानमा धकेल्यो । युएस ए क्यु आई १५२ पिए२ मा औसत बाहिर छ ।
चिन
२०१७ मा चीनमा सूक्ष्म कण (प्रिएम २.५ छ) को वार्षिक औसत एकाग्रता ५७ माइक्रोग्राम प्रति मिटर घन थियो, जुन विश्व स्वास्थ्य संगठनले स्वीकार्य सीमा भएको मानेको झन्डै छ गुणा बढि हो । बाहिरी हावाको गुणस्तरको कारणले गर्दा चीनमा हरेक वर्ष १० लाखभन्दा बढीको मृत्यु हुने गरेको विश्व स्वास्थ्य संगठनले बताएको छ । प्रदुषण हटाउन पाँच वर्षपछि, चिनियाँ सरकारले राष्ट्रिय कार्य योजनाको सुरुवात गरेर “प्रदूषण विरुद्धको युद्ध“ घोषणा ग¥यो। यसले प्रदुषण गतिविधिहरूको राम्रो नियमन, जनसंख्या भएको क्षेत्रबाट कारखानाहरू स्थानान्तरण, र सरकारले कृषि जलाउनलाई निरुत्साहित गर्न किसानहरूलाई अनुदान उपलब्ध गराउने जस्ता नयाँ उपायहरूको राफ्ट प्रस्तुत ग¥यो ।

यस विषयमा विश्वका मानवजातीले मनन गर्न जरुरी देखिन्छ । संयुक्त राष्ट्र वातावरण कार्यक्रमले सरकार, व्यवसाय र नागरिक समाजसँग मिलेर प्रदूषणलाई हटाउन काम गरिरहेको छ । यस उद्देश्यका लागि, चौथो संयुक्त राष्ट्रसङ्घीय वातावरण सम्मेलनमा प्रस्तुत गरिएको प्रदूषणमुक्त ग्रहतर्फको कार्यान्वयन योजनाले प्रदूषणसँग सम्बन्धित खाडल र चुनौतीहरूलाई साम्य पार्नका लागि केहि सरोकारवालाहरुले गर्ने कामको दायराहरु निर्धारण गरिदिएको छ । ज्ञान, कार्यान्वयन, पूर्वाधार, सचेतना, र नेतृत्व, सरकार व्यवसायहरू, र नागरिक समाजसँग सबभन्दा बलियो हुनुपर्छ भनेको छ ।